Adjective
to be monthly (The months of the Cambodian solar calendar are: មករា January, កុម្ភៈ February, មីនា March, មេសា April, ឧសភា May, មិថុនា June, កក្កដា July, សីហា August, កញ្ញា September, តុលា October, វិច្ឆិកា November, ធ្នូ December; the months of the Cambodian lunar calendar are: មិគសិរ November - December, បុស្យ December - January, មាឃ January - February, ផល្គុណ February - March, ចេត្រ March - April, ពិសាខ April - May, ជេស្ឋ May - June, អាសាធ June - July, ស្រាពណ៍ July - August, ភទ្របទ August - September, អស្សយុជ September - October, កតិក October - November)
Headley
១
សំ. បា. (ន.) ខែ; ព្រះចន្ទ្រ ។ ច្រើនប្រើជាបទសមាសភ្ជាប់ជាមួយនឹងឈ្មោះខែទាំង១២ ឬជាមួយនឹងនាមសព្ទដទៃ : មិគសិរមាស, បុស្សមាស ឬ បុស្យមាស, មាឃមាស, ផល្គុណមាស ឬ ផល្គុនមាស, ចិត្តមាស ឬ ចិត្រមាស, វិសាខមាស, ជេស្ឋមាស, អាសាឍមាស ឬ អាសាឡ្ហមាស, សាវណមាស ឬ ស្រាវណមាស, ភទ្ទបទាមាស ឬ ភទ្របទាមាស, អស្សយុជមាស ឬ អស្សុជមាស, កត្តិកមាស ។ ត្រីមាស ឬ ត្រៃមាស ប្រជុំនៃខែបី, ចំនួនបីខែ : បញ្ជីត្រៃមាស បញ្ជីដែលក្នុងបីខែត្រូវធ្វើម្ដង ។ ធម្មាស (ឆ័ម-មាស) ប្រជុំនៃខែ ៦, ចំនួន ៦ ខែ : បញ្ជីឆម្មាស បញ្ជីដែលក្នុង ៦ ខែត្រូវធ្វើម្ដង, បញ្ជីរួមដំណើរកិច្ចការក្នុងចំនួន ៦ ខែ ។ល។ អឌ្ឍមាស កន្លះខែ : ប្រាក់អឌ្ឍមាស ប្រាក់ដែលក្នុងកន្លះខែត្រូវបើកម្ដង ។ អនុមាស លំដាប់ខែ, រាល់ខែ : បញ្ជីអនុមាស បញ្ជីដែលត្រូវធ្វើរាល់ខែ; ប្រាក់អនុមាស ប្រាក់ដែលត្រូវបើករាល់ខែ (ប្រាក់ខែ) ។ល។ មាសា ខែទាំងឡាយ, ច្រើនខែ (ព. កា.) ។
២
(ន.) រតនវត្ថុពួកមួយជាធាតុបរិសុទ្ធ មានសាច់ទន់ស្វិតជាងប្រាក់ សម្បុរលឿង ជារបស់មានតម្លៃ សម្រាប់ប្រើការធ្វើជាគ្រឿងប្រដាប់កាយនិងការរចនាវិចិត្រផ្សេងៗឬចួនកាលប្រទេសខ្លះប្រើជារបស់ចាយជាជំនួសប្រាក់ក៏មាន : មាសឆ្អិន, មាសទឹកដប់, មាសទឹកប្រាំបួន ។ មាសផ្កាកប្បាស មាសមួយប្រភេទមានសម្បុរលឿង ។ មាសសន្លឹក មាសដែលផែយ៉ាងស្ដើងស្ទើរនឹងទៅជាទឹក ហើយកាត់ជាបំណែកតូចៗ ដាក់ក្នុងផ្នត់ក្រដាសរៀបជារបៀបដាក់ក្នុងប្រអប់សម្រាប់ប្រើការបិទឬទឹបគ្រឿងរចនាផ្សេងៗ ។ល។ (ម. ព. ជម្ពូនទៈ ផង) ។ សម្រាប់ប្រើផ្សំជាមួយនឹងសព្ទដទៃ ហៅដោយប្រៀបប្រដូចនឹងមាសក៏មានច្រើន, ដូចជា ចេកមាស, ពស់រំកាច់មាស, វល្លិមាស, សំបួរមាស, ស្វាយមាស ជាដើម ។
៣
ព. ប្រ.(គុ. ឬ ន.) ដែលមានលម្អឬមានតម្លៃដូចមាស; អ្នកថ្លៃ; ពាក្យសម្រាប់ហៅដោយសេចក្ដីថ្នាក់ថ្នមទៅរកមនុស្សជាទីស្រឡាញ់ ដែលមានអានុភាពស្មើគ្នាឬតូចជាងខ្លួន : មាសឆ្អិន, មាសតន់, មាសថ្លើម, មាសថ្លើមថ្លៃ, មាសថ្លៃ, មាសធំ, មាសបង, មាសប្អូន, មាសពន្លក, មាសពូ ឬ មាសមា, មាសពៅ, មាសពុំងារ, មាសព្រលឹង ឬ ព្រលឹងមាស, មាសមិត្រ, មាសម៉ែ ឬ មាសម្ដាយ, មាសស្ងួន, មាសស្នេហ៍, មាសឪ ឬមាសឪពុក ។ល។ (ព. កា.) : ហៃកូនមាសឪ មាសកុំបិទផ្លូវ ចម្រុងចម្រើន ត្រូវមាសឪពុក ក្រវើនក្រតើន កុំបាច់ឪក្រើន រំលឹករឿយៗ ។
Chuon Nath