The same event can be interpreted completely differently, based on our mindset and beliefs.
តាមរយៈ
dam rɔya'
Through
ការផ្លាស់ប្តូរ
ga plăh bdo
Negotiate
របៀបដែល
rɔ̆biĕb dael
How
យើង
yeung
Us/Our
គិត
gĭd
Think
អំពី
'ɑmbi
About
ស្ថានភាព
sĕtan apéab
Situation
ណាមួយ
na muŏy
Which
យើង
yeung
Us/Our
អាច
'aj
Can
ផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍
plăh bdo abɑd bĭsaôt
to exchange experiences
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
ចំពោះ
jɑmbŏăh
Toward
ស្ថានភាព
sĕtan apéab
Situation
នោះ
nŏăh
That
បាន
ban
Have
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
By changing how we think about a situation, we can completely change our experience of that situation.
ស្រដៀងគ្នា
srɑ̆diĕng gnéa
Similar
នេះ
néh
Here/This
ដែរ
dae
Likewise
ឃ្លា
kléa
Phrase/Sentence/Space
&"
ស្នេហ៍
snei
Love
ជ្រៅ
jrŏu
Deep/Profound
គឺ
gʉ
Is
ស្លាប់
slăb
Die
&"
បង្ហាញ
bɑ̆nghan
Show
ពី
bi
Of/From
ហានិភ័យ
hanĭpoăy
Jeopardy
នៃ
ney
Of
សេចក្តីស្រលាញ់
seijɑgdeisrɑlăn
Affection
ដ៏
dɑ
Great
ខ្លាំងក្លា
klăng gla
Ardent/Vehement
និង
nĭng
And
ការផ្ញើ
garɑpnyaeu
Shipment
វាសនា
véasna
Destiny
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ទៅលើ
dŏu leu
On/Up
ទំនាក់ទំនង
dumneăg dumnɔng
Relationship
។
Similarly, the phrase
ជា
jéa
Is
លទ្ធផល
lɔ̆dtɔ pɑl
Result
ពួកគេ
buŏg gé
They
អាច
'aj
Can
ផ្លាស់ប្តូរ
plăh bdo
Revise/Vary
ជីវិត
jiwĭd
Life
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
ពួក
buŏg
Group
បាន
ban
Have
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
As a result, they can completely change their lives.
ទឹកចិត្ត
dʉ̆g jĕd
Mood
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
បម្រុង
bɑ̆mrŏng
Prepared To
ប្រុង
brŏng
Alert
សង
sɑng
Repay
Fully motivated, ready to pay
ទើប
deub
Recently
ទីបំផុត
di bɑm pŏd
After All
ព្រះអង្គ
breăh 'ɑng
Royal/Sacred Pronoun
ទទួលបាន
dɔ̆duŏl ban
To Get
ជ័យជម្នះ
joăy jɔ̆mneăh
Victory
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
លើ
leu
On/Over
ទ័ព
déab
Troops
ចាម
jam
Cham
before achieving total victory over the Cham.
បន្ទាប់មក
bɑ̆ndoăb mɔg
Thereafter
ជីវិត
jiwĭd
Life
របស់ពួកគេ
rɔ̆bɑ̆h buŏg gé
Their
នឹង
nʉ̆ng
Will
ផ្លាស់ប្តូរ
plăh bdo
Revise/Vary
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
Then their lives will change completely.
នៅ
nŏu
At
ពេល
bél
Time
អ្នក
neăg
You
កម្ចាត់
gɑ̆mjăd
Force Out
ចោល
jaôl
Throw/Discard
បាន
ban
Have
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
When you get rid of it completely
តែ
dae
But
អ្វី
'wi
What
ៗ
ក្រឡាប់
grɑ̆lăb
Capsize
ចាក់
jăg
Pierce
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
But things are completely upside down
វា
véa
It/Them
គឺជា
gʉ jéa
Was/Is
ចិត្ត
jĕd
Feeling
ដែល
dael
That
ឈប់
chŭb
Stop
កើតមាន
gaeud méan
Arise
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
It is the mind that ceases to exist completely.
ក៏ប៉ុន្តែ
gɑ pŏndae
however, but
អ្វី
'wi
What
ៗ
គឺ
gʉ
Is
ផ្ទុយ
pdŭy
Contrary
ស្រឡះ
srɑ̆lăh
Clear
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
But everything is completely opposite.
ប៉ុន្តែ
pŏndae
But
ជាអកុសល
jéa 'ɑ̆gŏsɑl
unfortunately
អាជីវកម្ម
'ajiw găm
Business
នោះ
nŏăh
That
បាន
ban
Have
បរាជ័យ
bɑ̆ra joăy
Fail/Licking
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
But unfortunately, that business failed completely.
ហើយ
haeuy
Finished
ការ
ga
Job
តស៊ូ
dɑ su
Struggle
បន្ត
bɑ̆ndɑ
Continue
ទៀត
diĕd
More
នឹង
nʉ̆ng
Will
នាំ
nŏâm
Refer
ទៅ
dŏu
Go
រក
rɔg
Find
ការ
ga
Job
បំផ្លិចបំផ្លាញ
bɑmplĕj bɑmplan
Messup/Ravage
ខ្លួន
kluŏn
Body/Self
អ្នក
neăg
You
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
And continued resistance will lead to your complete destruction.
ដូចដែល
doj dael
Just Like
យើង
yeung
Us/Our
បាន
ban
Have
កើត
gaeud
Born
នៅក្នុង
nŏu gnŏng
In
ពិភពលោក
bĭpɔb log
World
នេះ
néh
Here/This
មកពី
mɔg bi
Come From
កន្លែង
gɑ̆nlaeng
Place
នៃ
ney
Of
ភាពទទេ
péab dɔ̆dé
Emptiness
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
As we were born into this world from a place of complete emptiness
ការអាន
garɑ'an
Reading
ធ្វើឱ្យ
tweu aôy
Make Something
យើង
yeung
Us/Our
ក្តោប
gdaôb
Clutch
បាន
ban
Have
ខ្លឹមសារ
klœ̆m sa
Substance
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
សៀ
siĕ
Squander
ភៅ
Reading allows us to grasp the full text of a book
ច្បាប់
jbăb
Law
ទី
di
Place
15
ចំពោះ
jɑmbŏăh
Toward
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
ដែល
dael
That
ចង់
jɑ̆ng
To Want
កម្ចាត់
gɑ̆mjăd
Force Out
អ្នក
neăg
You
អ្នក
neăg
You
ត្រូវ
drow
Must
កម្ទេចចោល
gɑ̆mdéj jaôl
Raze
ឱ្យអស់
aôy 'ɑ̆h
Completely
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
Rule 15: For enemies who want to defeat you, you must completely destroy them.
បន្ទាប់ពី
bɑ̆ndoăb bi
After
យើង
yeung
Us/Our
បាន
ban
Have
រស់នៅ
ruŏh nŏu
Live
ពួកយើង
buŏg yeung
Us
ក៏
gɑ
Also
ចាកចេញ
jag jein
Quit
ទៅ
dŏu
Go
ហើយ
haeuy
Finished
ទៅកាន់
dŏu găn
Go Toward
កន្លែង
gɑ̆nlaeng
Place
នៃ
ney
Of
ភាពទទេ
péab dɔ̆dé
Emptiness
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
នោះ
nŏăh
That
វិញ
vĭn
Backwards
។
After we lived, we left and went back to the place of total emptiness.
ចិន
jĕn
China
គេ
gé
Them
ស្ខាន់
បាន
ban
Have
ដឹកនាំ
dœ̆g nŏâm
Lead
ទ័ព
déab
Troops
ដ៏ធំ
dɑ tum
Walloping
ហិ
មា
méa
Uncle
របស់គាត់
rɔ̆bɑ̆h goăd
His
ចូលទៅ
jol dŏu
Go In
ក
gɑ
Neck
ម្ទេច
ចក្រភព
jɑg pɔb
Empire
Garman
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
The Chinese emperor led his vast Himalayan army to completely destroy the Garman Empire.
ផ្ទុយទៅវិញ
pdŭy dŏu vĭn
Viceversa/Vice-versa
អ្នកដែល
neăg dael
Those
និយាយដើម
nĭyéay daeum
Gossip
គេ
gé
Them
ឬ
rœ
Or
ក្បត់
gbɑ̆d
Betray
មិត្តភក្តិ
mĭd peăgd
Friend
នឹង
nʉ̆ng
Will
ធ្វើឱ្យ
tweu aôy
Make Something
បាត់បង់
băd bɑ̆ng
Lose
ទំនុកចិត្ត
dumnŭg jĕd
Confidence
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
On the contrary, those who gossip or betray friends will completely lose trust.
ការបញ្ចប់
garɑbɑnyjɑ̆b
Completion/Termination
នៅ
nŏu
At
ត្រឹម
drœ̆m
Just
ពាក់កណ្តាលផ្លូវ
beăg gɑ̆ndal plow
Half-way
គឺ
gʉ
Is
គ្រោះថ្នាក់
grŏăh tnăg
Danger
ជាង
jéang
Than
ការ
ga
Job
កម្ទេចចោល
gɑ̆mdéj jaôl
Raze
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ទៅទៀត
dŏu diĕd
Even More
។
Finishing halfway is more dangerous than completely destroying it.
ការ
ga
Job
កម្ទេច
gɑ̆mdéj
Crush
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
គឺ
gʉ
Is
ដើម្បី
daeumbei
To
ធានា
téanéa
Guarantee
សុវត្ថិភាព
sŏwɑdt apéab
Security
និង
nĭng
And
ស្ថិរភាព
sĕtĕ apéab
Durability
យូរអង្វែង
yu 'ɑ̆ngwɛng
Long lasting
នៃ
ney
Of
អំណាច
'ɑmnaj
Authority
របស់អ្នក
rɔ̆bɑ̆h neăg
Your
។
The complete destruction is to ensure the security and long-term stability of your power.
Bismarck
គឺជា
gʉ jéa
Was/Is
អធិការបតី
'ɑ̆tĭga bɑ̆dei
Chancellor
ដ៏
dɑ
Great
មានឥទ្ធិពល
méanĕdtĭbɔl
Work
ដែល
dael
That
បានធ្វើ
ban tweu
Made
ឱ្យ
aôy
Give
ស្តេច
sdeij
Royalty
Wilhelm I
ពឹងផ្អែក
bʉ̆ng p'aeg
Depend
លើ
leu
On/Over
គាត់
goăd
He
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
Bismarck was a powerful chancellor who made King Wilhelm I completely dependent on him.
ការ
ga
Job
សម្អាត
sɑ̆m'ad
Clean
&"
បង្អួច
bɑ̆ng'uŏj
Window
&"
ខាងក្នុង
kang gnŏng
Inside
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
អាច
'aj
Can
ផ្លាស់ប្តូរ
plăh bdo
Revise/Vary
របៀបដែល
rɔ̆biĕb dael
How
យើង
yeung
Us/Our
មើលឃើញ
meul keun
See
ពិភពលោក
bĭpɔb log
World
និង
nĭng
And
មនុស្ស
mɔ̆nŭh
People
ជុំវិញ
jŭm vĭn
Surrounding
ខ្លួនយើង
kluŏn yeung
Ourselves
បាន
ban
Have
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
Cleaning
ទីពីរ
di bi
Second
ប្រសិនបើ
brɑ sĕn baeu
If
ការ
ga
Job
កម្ទេច
gɑ̆mdéj
Crush
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
នឹង
nʉ̆ng
Will
បង្កើត
bɑ̆nggaeud
Create
ឱ្យ
aôy
Give
មាន
méan
Have
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
ថ្មី
tmei
New
កាន់តែ
găn dae
Increasingly
ច្រើន
jraeun
Many
និង
nĭng
And
គ្រោះថ្នាក់
grŏăh tnăg
Danger
ជាង
jéang
Than
មុន
mŭn
Previously
ទៅទៀត
dŏu diĕd
Even More
។
Second, if the complete destruction of the enemy will create more new and more dangerous enemies.
គឺ
gʉ
Is
ខ្ញុំ
knyom
I/Me/My
ផ្តោត
pdaôd
Focus
អារម្មណ៍
'arɔm
Feelings
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ក្នុង
gnŏng
In
សៀវភៅ
siĕwɑpŏu
Book
នោះ
nŏăh
That
មិន
mĭn
Not
រវើរវាយ
rɔ̆weurɔwéay
Daydream
ដើម្បីធ្វើ
daeumbei tweu
In Order To
បាន
ban
Have
រឿង
rœăng
Story
នេះ
néh
Here/This
មុននឹង
mŭn nʉ̆ng
Before
អាន
'an
Read
អ្នក
neăg
You
គួរ
guŏ
Proper
ជ្រើសរើស
jreuh reuh
Recruit/Select
កន្លែង
gɑ̆nlaeng
Place
ស្ងាត់
sngăd
Quiet
I am completely focused on the book, do not fantasize, to do this before reading, you should choose a quiet place
មេដឹកនាំ
mé dœ̆g nŏâm
Ringleader
ដ៏អស្ចារ្យ
dɑ 'ɑ̆hja
Remarkable/Spectacular
តាំងពី
dăng bi
Since
សម័យ
sɑ̆may
Era
ម៉ូសេ
មក
mɔg
Come
បានដឹងថា
ban dœ̆ng ta
Realizes That
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
ដែល
dael
That
គួរឱ្យ
guŏ aôy
...-able
ខ្លាច
klaj
Afraid
ត្រូវតែ
drow dae
Must
កម្ទេច
gɑ̆mdéj
Crush
ឱ្យអស់
aôy 'ɑ̆h
Completely
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
Great leaders since the time of Moses have known that a formidable enemy must be completely destroyed.
អញ្ចឹង
'ɑ̆nyjœ̆ng
So/Thus
ពេលដែល
bél dael
While
អាន
'an
Read
គឺ
gʉ
Is
ផ្តោត
pdaôd
Focus
អារម្មណ៍
'arɔm
Feelings
អាន
'an
Read
តែ
dae
But
ម្យ៉ាង
myang
On the one hand
ធ្វើឱ្យ
tweu aôy
Make Something
យើង
yeung
Us/Our
ចាប់យក
jăb yɔg
Seize
បាន
ban
Have
នៅ
nŏu
At
អត្ថន័យ
'ɑ̆dtɑ noăy
Signification
ខ្លឹមសារ
klœ̆m sa
Substance
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
សៀវភៅ
siĕwɑpŏu
Book
។
So when reading is focused on reading alone, we can grasp the full meaning of the book.
ហើយ
haeuy
Finished
កុំ
gom
Don’t
បង្ហាញ
bɑ̆nghan
Show
ការ
ga
Job
ទុកចិត្ត
dŭg jĕd
Trust
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ភ្លាម
pléam
Immediately
ៗ
ទៅ
dŏu
Go
លើ
leu
On/Over
អតីត
'ɑ̆dĕd
Former
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
ខ្លាំង
klăng
Strong
ពេក
bég
Too
ប៉ុន្តែ
pŏndae
But
ត្រូវ
drow
Must
ផ្តល់
pdɑ̆l
Furnish
ឱកាស
aô gah
Opportunity
ឱ្យ
aôy
Give
ពួក
buŏg
Group
គេ
gé
Them
ទទួល
dɔ̆duŏl
Receive
បាន
ban
Have
ការ
ga
Job
ទុកចិត្ត
dŭg jĕd
Trust
នោះ
nŏăh
That
And don't show complete trust in former enemies too quickly, but give them a chance to earn that trust.
ភាព
péab
State
ស្ងៀមស្ងាត់
sngiĕm sngăd
Quiet
អនុញ្ញាតឱ្យ
'ɑ̆nŭnyéad aôy
Let
យើង
yeung
Us/Our
ផ្តោត
pdaôd
Focus
អា
'a
Not
អារម្មណ៍
'arɔm
Feelings
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ទៅលើ
dŏu leu
On/Up
អ្វីដែល
'wi dael
What
គេ
gé
Them
កំពុងតែ
gɑmbŭng dae
Doing
និយាយ
nĭyéay
To Say
អាចឱ្យ
'aj aôy
Can give
យើង
yeung
Us/Our
យល់
yuŏl
Understand
ពី
bi
Of/From
ទស្សន
dɔ̆sɑn
Views
របស់ពួកគេ
rɔ̆bɑ̆h buŏg gé
Their
Silence allows us to fully focus on what they are saying - allowing us to understand their perspective.
Chou Kaliang
គឺ
gʉ
Is
បាន
ban
Have
ពឹងផ្អែក
bʉ̆ng p'aeg
Depend
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ទៅលើ
dŏu leu
On/Up
គេ
gé
Them
ឈ្មោះ
chmŏăh
Name
របស់គាត់
rɔ̆bɑ̆h goăd
His
ថា
ta
That/Say
ជា
jéa
Is
មេទ័ព
mé déab
Captain
ដែល
ឈ្លាសវៃ
chléah vey
Wise
ប្រយ័ត្នប្រយែង
brɑ̆yad brɑ̆yaeng
Be careful
និង
nĭng
And
មិន ដែល
ធ្វើ
tweu
Make/Do
អ្វី
'wi
What
ដោយមិនគិត
daôyɑmĕnɑgĭd
Thoughtlessly
នោះ
nŏăh
That
ទេ
dé
No
Chou Kaliang was completely dependent on his reputation as a wise, cautious general who never did anything without thinking.
ពិភពលោក
bĭpɔb log
World
ដែល
dael
That
កើត
gaeud
Born
ថ្មី
tmei
New
ជាសេចក្តីពិត
jéa seijɑgdei bĭd
Verily
បន្ទាប់ពី
bɑ̆ndoăb bi
After
ភាព
péab
State
ក្លែងក្លាយ
glaeng glay
Counterfeit
ត្រូវ
drow
Must
បាន
ban
Have
កម្ចាត់
gɑ̆mjăd
Force Out
ចោល
jaôl
Throw/Discard
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
នោះ
nŏăh
That
គឺជា
gʉ jéa
Was/Is
ឋានសួគ៌
tan suŏr
Paradise
ដែល
dael
That
ជា
jéa
Is
ទឹកដី
dʉ̆g dei
Territory
នៃ
ney
Of
ភាព
péab
State
ពេញលេញ
bén lén
Completely
។
The world that is born again is the truth, after which falsehood is completely eradicated, that is, heaven, the realm of perfection.
ឧទាហរណ៍
ŏdéahɔ
Example
សាក
sag
Test
ស្រមៃ
srɑ̆mai
Daydream
ថា
ta
That/Say
ក្រុមហ៊ុន
grŏm hŭn
Company
របស់អ្នក
rɔ̆bɑ̆h neăg
Your
សម្រេចចិត្ត
sɑ̆mreij jĕd
Decide
ផ្លាស់ប្តូរ
plăh bdo
Revise/Vary
ប្រព័ន្ធ
brɑ̆béan
System
ការងារ
ga ngéa
Job
ថ្មី
tmei
New
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ដែល
dael
That
តម្រូវ
dɑ̆mrow
Required
ឱ្យ
aôy
Give
បុគ្គលិក
bŏgɔlĭg
Personnel
ទាំងអស់
deăng 'ɑ̆h
All
រៀន
riĕn
To Learn
ពី
bi
Of/From
បច្ចេកវិទ្យា
bɑ̆jeig vĭdjéa
Technology
និង
nĭng
And
វិធីសាស្ត្រ
vĭti sasd
Method
ថ្មី
tmei
New
ៗ។
For example, imagine that your company decides to implement a completely new work system that requires all employees to learn new technologies and methods.
ទីពីរ
di bi
Second
ប្រសិនបើ
brɑ sĕn baeu
If
ការបោកបញ្ឆោត
garɑbaôgɑbɑnychaôd
Roguery
របស់អ្នក
rɔ̆bɑ̆h neăg
Your
ត្រូវ
drow
Must
បាន
ban
Have
គេ
gé
Them
រកឃើញ
rɔg keun
Discover
វា
véa
It/Them
បំផ្លាញ
bɑmplan
Destroy
កេរ្តិ៍ឈ្មោះ
gei chmŏăh
Reputation
របស់អ្នក
rɔ̆bɑ̆h neăg
Your
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ហើយនឹង
haeuy nʉ̆ng
And will
ពិបាក
bĭbag
Difficult
ស្តារ
sda
Restore
វា
véa
It/Them
ឡើង
laeung
Ascend
មកវិញ
mɔg vĭn
Return
ណាស់
năh
Alot
។
Second, if your deception is discovered, it completely destroys your reputation and will be very difficult to restore.
៦
6
.
ការ
ga
Job
មិន
mĭn
Not
ជឿជាក់
jœă jeăg
Trust
ពីដំបូង
bi dɑmbong
Originally
(Underestimation)
ភ្ញាក់ផ្អើល
pnyeăg p'aeul
Surprised
នឹង
nʉ̆ng
Will
លទ្ធផល
lɔ̆dtɔ pɑl
Result
:
ពេលខ្លះ
bél klăh
Sometimes
គេ
gé
Them
ជូនពរ
jun bɔ
Bless
អ្នក
neăg
You
ដោយ
daôy
As/For
គិតក្នុងចិត្ត
gĭd gnŏng jĕd
Reason With Oneself
ថា
ta
That/Say
គោលដៅ
gol dau
Target
នោះ
nŏăh
That
ប្រហែលជា
brɑ̆hael jéa
Probably
ពិបាក
bĭbag
Difficult
សម្រេច
sɑ̆mreij
Complete
ឬ
rœ
Or
ពួកគេ
buŏg gé
They
មិន
mĭn
Not
ជឿជាក់
jœă jeăg
Trust
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ថា
ta
That/Say
អ្នក
neăg
You
អាចធ្វើបាន
'aj tweu ban
Possible/Feasible
។
6. Underestimation - Surprised by the results: Sometimes people wish you well thinking that the goal might be difficult to achieve, or they don't fully believe that you can do it.
សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
seijɑgdei tlai tno
Dignity
រីកចម្រើន
rig jɑ̆mraeun
Progress
នៅពេលដែល
nŏu bél dael
When/While
យើង
yeung
Us/Our
ទទួលយក
dɔ̆duŏl yɔg
Accept
ខ្លួនឯង
kluŏn êng
Oneself
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ឱ្យ
aôy
Give
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
ទៅលើ
dŏu leu
On/Up
អ្វីដែល
'wi dael
What
យើង
yeung
Us/Our
មាន
méan
Have
ហើយ
haeuy
Finished
ឈប់
chŭb
Stop
រត់
ruŏd
To Run
តាម
dam
Follow
ការ
ga
Job
រំពឹង
rumbʉ̆ng
Expect
ទុក
dŭg
Keep
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
សង្គម
sɑ̆nggɔm
Society
ឬ
rœ
Or
អ្នកដទៃ
neăg dɑ̆dey
Others
។
Dignity grows when we accept ourselves completely, value what we have, and stop running after the expectations of society or others.
1
ការយល់ឃើញ
ga yuŏl keun
Opinion
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
ត្រូវ
drow
Must
បាន
ban
Have
លាបពណ៌
léab bɔr
Paint
ដោយ
daôy
As/For
ទស្សន
dɔ̆sɑn
Views
ៈ
ផ្ទាល់ខ្លួន
pdoăl kluŏn
Private
៖
អ្វីដែល
'wi dael
What
យើង
yeung
Us/Our
មើលឃើញ
meul keun
See
ឬ
rœ
Or
យល់
yuŏl
Understand
អំពី
'ɑmbi
About
អ្នកដទៃ
neăg dɑ̆dey
Others
និង
nĭng
And
ស្ថានភាព
sĕtan apéab
Situation
នានា
néanéa
Various
គឺ
gʉ
Is
មិនមែនជា
mĭn mɛn jéa
Is Not
ការពិត
ga bĭd
Truth
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
នោះ
nŏăh
That
ទេ
dé
No
1 Our perceptions are colored by personal perspectives: What we see or understand about others and situations is not the entire truth.
ការស្តាប់
ga sdăb
Listening
ដោយយកចិត្តទុកដាក់
daôy yɔg jĕd dŭg dăg
Cautious
មានន័យថា
méan noăy ta
Means
អ្នក
neăg
You
កំពុងតែ
gɑmbŭng dae
Doing
ផ្តោត
pdaôd
Focus
ទៅលើ
dŏu leu
On/Up
អ្នកដទៃ
neăg dɑ̆dey
Others
និយាយ
nĭyéay
To Say
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ដោយមិន
daôy mĭn
Without
រំខាន
rumkan
Bother
មិនគិត
mĭn gĭd
Thoughtless
រឿង
rœăng
Story
ផ្សេង
pseing
Various
ក្នុង
gnŏng
In
ចិត្ត
jĕd
Feeling
ឬ
rœ
Or
រៀបចំផែនការ
riĕb jɑm paen ga
Make a plan
ឆ្លើយតប
chlaeuy dɑb
Reply
របស់អ្នក
rɔ̆bɑ̆h neăg
Your
ឡើយ
laeuy
No
។
Listening attentively means that you are fully focused on the other person speaking, without interrupting, thinking about other things in your mind, or planning your response.
ព្រោះ
brŏăh
Because
វាជា
véa jéa
It’s
ដំណាក់កាល
dɑmnăg gal
Stage
ដែល
dael
That
ប្អូន
b'on
Junior
ៗ
កំពុងតែ
gɑmbŭng dae
Doing
បោះជំហាន
baôh jumhéan
Step
ដ៏ធំ
dɑ tum
Walloping
ចេញពី
jein bi
Vacate
ការគ្រប់គ្រង
ga grŭb grɔng
Management
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
ឪពុកម្តាយ
âu bŭg mday
Parent
ឬ
rœ
Or
អាណាព្យាបាល
'a na bjéabal
Guardian
ដើម្បី
daeumbei
To
ឈាន
chéan
Step
ទៅកាន់
dŏu găn
Go Toward
ភាពជាម្ចាស់
péabɔjéamjăh
Ownership
ការ
ga
Job
លើ
leu
On/Over
ខ្លួនឯង
kluŏn êng
Oneself
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
នា
néa
At
ពេល
bél
Time
ខាងមុខ
kang mŭk
Ahead
ហើយ
haeuy
Finished
Because it is a stage where children are taking a big step away from the control of their parents or guardians to move towards complete self-mastery in the future.
ហើយ
haeuy
Finished
ចុង
jŏng
End
ក្រោយ
graôy
Behind
អ្នក
neăg
You
មិន
mĭn
Not
គួរ
guŏ
Proper
ប្រើ
braeu
Use
ច្បាប់
jbăb
Law
នេះ
néh
Here/This
ទេ
dé
No
ប្រសិនបើ
brɑ sĕn baeu
If
ការ
ga
Job
ចាប់អា
អារម្មណ៍
'arɔm
Feelings
អវិជ្ជមាន
'ɑ vĭjɔméan
Negative
នោះ
nŏăh
That
វា
véa
It/Them
មាន
méan
Have
លក្ខណ
lɔ̆gkɑna'
Characteristics
ៈ
ធ្ងន់ធ្ងរ
tnguŏntngɔ
Serious
រហូត
rɔ̆hod
Until
ដល់
dɑ̆l
For
បំផ្លាញ
bɑmplan
Destroy
គេ
gé
Them
ឈ្មោះ
chmŏăh
Name
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
អ្នក
neăg
You
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ឧទាហរណ៍
ŏdéahɔ
Example
ដូចជា
doj jéa
like
ការ
ga
Job
ជាប់
joăb
Join/Adhere
ពាក់ព័ន្ធ
beăg béan
Related
នឹង
nʉ̆ng
Will
បទ
bɑd
Melody
ឧក្រិដ្ឋ
ŏgrĕd
Crime
ដ៏
dɑ
Great
ធ្ងន់ធ្ងរ
tnguŏntngɔ
Serious
ជា
jéa
Is
ដើម
daeum
Original/Trunk
។
And finally, you should not use this rule if the negative attention is so serious that it will completely ruin your reputation, for example, being involved in a serious crime.
ការ
ga
Job
កម្ទេច
gɑ̆mdéj
Crush
សត្រូវ
sɑ̆drow
Adversary/Foe
របស់នាង
rɔ̆bɑ̆h néang
Hers
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
បាន
ban
Have
កាត់បន្ថយ
găd bɑ̆ntɑy
Reduce
ការបះបោរ
ga băh baô
Uprising
និង
nĭng
And
ការព្យាយាម
garɑbjéayéam
Endeavor
ដណ្តើម
dɑ̆ndaeum
Nab/Rapine
អំណាច
'ɑmnaj
Authority
ដែល
dael
That
អាច
'aj
Can
កើតមានឡើង
gaeud méan laeung
Happen
ប្រសិនបើ
brɑ sĕn baeu
If
នាងបាន
néang ban
She
បង្ហាញ
bɑ̆nghan
Show
ពី
bi
Of/From
ក្តី
gdei
Case
មេត្តា
méda
Mercy
ដល់
dɑ̆l
For
អ្នកដែល
neăg dael
Those
ចង់
jɑ̆ng
To Want
ឃើញ
keun
See
នាង
néang
She/Her
ដួល
duŏl
Fall Over
រលំ
rɔ̆lum
Topple/Tumble/Under
។
The complete destruction of her enemies reduced the rebellions and attempts at power that might have occurred if she had shown mercy to those who wanted to see her fall.
ឧទាហរណ៍
ŏdéahɔ
Example
ដូចជា
doj jéa
like
សិស្ស
sĕh
Student
ម្នាក់
mneăg
One
ដែល
dael
That
សារភាព
sa apéab
Admit To/Confess
ថា
ta
That/Say
បាន
ban
Have
លួច
luŏj
Steal
ចម្លង
jɑ̆mlɑng
Copy/Ferry/Pattern
ចម្លើយ
jɑ̆mlaeuy
Answer
ហើយ
haeuy
Finished
បង្ហាញ
bɑ̆nghan
Show
ការសោកស្តាយ
ga saôg sday
Lamentation
យ៉ាង
yang
Type
ពិតប្រាកដ
bĭd bragɑd
Unquestionable
គឺ
gʉ
Is
ត្រូវ
drow
Must
បាន
ban
Have
គ្រូ
gru
Teacher
អាចនឹង
'aj nʉ̆ng
Might
លើកលែងទោស
leug lɛng doh
Pardon
ឬ
rœ
Or
ផ្តល់
pdɑ̆l
Furnish
ឱកាស
aô gah
Opportunity
លើកទីពីរ
leug di bi
Second Time
ឱ្យ
aôy
Give
ខុស
kŏh
Wrong
ពី
bi
Of/From
សិស្ស
sĕh
Student
ដែល
dael
That
បដិសេធ
bɑ̆dĕseit
Deny/Refuse
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
ឬ
rœ
Or
មិន
mĭn
Not
បង្ហាញ
bɑ̆nghan
Show
ពី
bi
Of/From
ការសោកស្តាយ
ga saôg sday
Lamentation
ចំពោះ
jɑmbŏăh
Toward
កំហុស
gɑmhŏh
Error
របស់
rɔ̆bɑ̆h
Belonging To
ខ្លួន
kluŏn
Body/Self
។
For example, a student who admits to plagiarizing and expresses genuine regret may be forgiven or given a second chance by the teacher, unlike a student who completely denies or shows no regret for their mistake.
ជឿ
jœă
Believe/Intrust
អូន
'on
Dear
ខំ
kɑm
Try Hard
ជឿ
jœă
Believe/Intrust
អូន
'on
Dear
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
I trusted you. I trusted you with my everything.
និង
nĭng
And
ម្សៅ
msau
Powder
ផ្លែឈើ
plae cheu
Fruit
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
And whole fruit powder
ទោះបីជា
dŏăh bei jéa
Much As
មិនទាន់
mĭn doăn
Not Yet
រួចរាល់
ruŏj roăl
Ready
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
Although not completely ready
ប៉ុន្តែ
pŏndae
But
ទាំងនេះ
deăng néh
These
ពិតជា
bĭd jéa
Really
រឿង
rœăng
Story
ពីរ
bi
Two
ខុសគ្នា
kŏh gnéa
Distinct
ទាំងស្រុង
deăng srŏng
Entirely
។
But these are really two completely different things.