អតិ

prefix in words of Sanskrit or Pali origin meaning `over, on top of, above, beyond, past; very, exceedingly, to a high degree; supreme; superior; extreme, excessive, extraordinary, too much; micro-'

very, extreme, beyond

សំ. បា. (និ.) កន្លង; ក្រៃ, ពេក, ក្រៃពេក, ពន់ពេក, ក្រៃលែង; លើស, លើសលែង, ហួស, ហួសពេក; ផុត, បំផុត, ណាស់ ។ និបាតសព្ទ (ឬបា. ហៅ ឧបសគ្គ, សំ. ហៅ ឧបសគ៌) ជាបុព្វបទសម្រាប់ប្រើចំពោះតែរៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមនាមសព្ទឬកិរិយាសព្ទ, ដូចជា អតិកថា សម្ដីហួសហេតុ; អតិពាក្យ ។ អតិកល្យាណ (–កល់-យ៉ាន) មានលម្អក្រៃពេក (បើស្ត្រីជា អតិកល្យាណី) ។ អតិក្រិស ស្គមណាស់; ក្តៀបពេក ។ អតិក្រឹត ធ្វើល្មើស ។ អតិក្រោធ ក្រោធខ្លាំង ។ អតិគម្ភីរ ជ្រៅក្រៃពេក ។ អតិគម្ភីរភាព (–គ័ម-ភី-រៈ–) ភាវៈជ្រៅក្រៃពេក ។ អតិគារវវាចា សម្ដីគោរពជាអតិបរិមា ។ អតិចណ្ឌាល កាចក្រៃពេក ។ អតិចរិយា ឬ –ចារ ការប្រព្រឹត្តកន្លង; ការផិតក្បត់ចិត្តស្វាមីឬក្បត់ចិត្តភរិយា ។ អតិចារិនី ស្រីផិតប្តី ។ អតិជាតបុត្ត ឬ–បុត្រ (–ជាតៈ–) កូនប្រសើរកន្លង ។ អតិតរុណ (–តៈរុន) ក្មេងពេក; ខ្ចីណាស់ (ឥត្ថី. អតិតរុណី) ។ អតិទាន អំណោយយ៉ាងធំ ។ អតិទារុណ អាក្រក់ក្រៃ; កាចឆ្នើម (បើស្ត្រីជា អតិទារុណី) ។ អតិទុក្ករ ដែលកម្រធ្វើកើត, ដែលធ្វើបានដោយកម្រក្រៃពេក ។ អតិទុក្ខ ទុក្ខខ្លាំង, សេចក្ដីព្រួយខ្លាំង ។ អតិទុគ្គត ឬ–គ៌ត (–គត់) ទុគ៌តក្រៃពេក, ក្រីក្រពន់ពេក ។ អតិទេព ទេពតាស័ក្តិធំ ។ អតិបរមា (–ប៉ៈរ៉ៈម៉ា) ន. ឬ គុ. (បា. < អតិ + បរម គុ.) កម្រិតយ៉ាងច្រើន, យ៉ាងខ្ពស់, យ៉ាងឆ្ងាយបំផុត; យ៉ាងច្រើនបំផុត, យ៉ាងក្រៃលែង, ដ៏លើសលុបបំផុត: អតិបរមានៃសីតុណ្ហភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺ ៤១ អង្សា; គប្បីខិតខំធ្វើការនេះ ឲ្យបានលទ្ធផលជាអតិបរមា (បារ. Maximum) ។ ព. ផ្ទ. អប្បបរមា ។ អតិបរិមាណ (–ប៉ៈរ៉ិម៉ាន) បរិមាណយ៉ាងក្រៃលែង, ចំនួនយ៉ាងច្រើនឬយ៉ាងខ្ពស់បំផុត (ម. ព. បរិមាណ ផង) ។ អតិពាក្យ ឬ–វាក្យ ពាក្យពោលកន្លង គឺពាក្យជេរ, ពាក្យមើលងាយ, ពាក្យហួសហេតុ, អតិកថា ។ អតិពាល ក្មេងណាស់; ល្ងង់ពេក (បើស្ត្រីជា អតិពាលា) ។ អតិព្រឹទ្ធ ចាស់ណាស់ (បើស្ត្រីជា អតិព្រឹទ្ធា) ។ អតិភោក្តា (ជើង ដ) បរិភោគហួសប្រមាណ, ស៊ីច្រើនហួស ។ អតិមធូរ (–មៈធូ; សំ. បា. –មធុរ) ផ្អែមណាស់; ឆ្ងាញ់ណាស់; ពីរោះណាស់ ។ អតិមហ័គ្ឃ (–មៈហ័ក) ដែលមានតម្លៃច្រើនក្រៃពេក ។ អតិមហន្ត (–មៈហន់) ធំកន្លង, ធំណាស់ (ឥន្ថី, អតិមហន្តី) ។ អតិមានះ មានះក្រៃពេក, ប្រកាន់ហួសពេក ។ អតិមុខរ ឬ –មុខរៈ (–មុ-ខ ឬ –មុខៈរ៉ៈ) មុខរឹងឬមាត់រឹងក្រៃពេក (បើស្ត្រីជា អតិមុខរា អ. ថ. –មុ-ខៈរ៉ា) ។ អតិមូល ថ្លៃហួសពេក ។ អតិវិសាល ទូលាយណាស់ ។ អតិវិសេស ប្លែកពេក, ប្លែកក្រៃលែងជាងប្រក្រតី ។ អតិវិសេសគុណនាម គុណនាមដែលមានដំណើរប្លែកក្រៃលែងជាងប្រក្រតី, ដូចជា ខ្ពស់សន្លឹម, ជ្រៅស្រឡូង ជាដើម; សន្លឹម, ស្រឡូង ជា អតិវិសេសគុណនាម ។ អតិសន្តាប ក្ដៅខ្លាំង ។ អតិស័យ ច្រើនក្រៃ, ច្រើនណាស់ ។ អតិសាយ័ណ្ហ ល្ងាចពេក, ល្ងាចណាស់ ។ អតិសុខុម សុខុមក្រៃពេក ។ អតិសុខុមទស្សន៍ (–មៈទស់) ប្រដាប់សម្រាប់ឆ្លុះមើលនូវអតិសុខុមប្រាណ ។ អតិសុខុមប្រាណ សត្វមានជីវិតយ៉ាងតូចល្អិតជាទីបំផុត ដែលគេអាចមើលឃើញបានតែដោយសារអតិសុខុមទស្សន៍ ។ អតិសុខុមសាស្រ្ត វិទ្យាសាស្រ្តផ្នែកខាងការសិក្សាពីអតិសុខុមប្រាណ ។ អតិសុខុមាល (–ម៉ាល) ដែលធ្លាប់តែស្រណុកក្រៃពេក (ម. ព. សុខុមាល ផង) ។ អតិសោភ័ណ ល្អកន្លង (ឥត្ថី. អតិសោភនា ឬ –សោភា) ។ល។