១
បា. សំ. (
ន.) (អក្ខរ; អក្សរ) ស្នាមគំនូសមានតួរាងផ្សេងៗសម្រាប់ប្រើសរសេរកត់ពាក្យសម្ដីនិងសេចក្ដីទាំងពួង ប្រើមិនចេះអស់ (អក្សរ) ចែកជាពីរពួកគឺ ស្រៈ និង ព្យញ្ជនៈ (
ម. ព. ព្យញ្ជនៈ និង ស្រៈ ផង) ។ ចំអក្ខរៈ ត្រូវតាមខ្យល់អក្សរមិនល្អៀង ។
ព. ប្រ. ត្រូវត្រង់មិនល្អៀង (
ព. សា.) ។ ពេញអក្ខរៈ ពេញទ្រពងមាត់, ពេញចំហ (ប្រើចំពោះតែសម្ដី) : និយាយពេញអក្ខរៈ ។ អក្ខរក្រម ឬ អក្សរក្រម (–ក្រំ) លំដាប់អក្សរ ។ អក្ខរជននី (–ជនៈ–) , –តូលិកា ឬ –លេខនី (–ខៈ –) ប៉ាកកៃឬស្លាបប៉ាកកា ។ អក្ខរជីវក ឬ –ជីវកៈ (–វក់ ឬ –វៈកៈ) ស្មេរ, ស្មៀន (លិបិការ, លេខកៈ) ; អ្នកតែងសេចក្ដី (បើស្ត្រីជា អក្ខរជីវិកា) ។ អក្ខរប័ដ ឬ –បដ្ត ដំបារប្រាក់ជាដើមដែលសរសេរឬឆ្លាក់អក្សរ ។ អក្ខរប្បយោគ (អ័ក-ខៈរុ័ប-ប៉ៈយោក) ឬ អក្សរប្រយោគ អក្សរផ្ញើជើងឬអក្សរគ្រវាត់ ។ អក្ខរមុខ អ្នករៀនអក្សរ ។ អក្ខរវិទូ អ្នកចេះអក្សរហ្មត់ចត់, អ្នកចេះអក្សរសាស្ត្រ (ស្ត្រីក៏ជា អក្ខរវិទូ ដូចគ្នា) ។ អក្ខរវិធី បែបវេយ្យាករណ៍និយាយអំពីអក្ខរៈ ។ អក្ខរវិន្យាស (–វិន-យាស) ប្រជុំអក្ខរ; អក្ខរៈដែលរៀងតាមលំដាប់; អក្ខរានុក្រម; លិខិត, សំបុត្រ, ចុតហ្មាយ ។ អក្ខរវិបត្តិ ការឃ្លៀងឃ្លាតតួឬសំឡេងអក្ខរៈ ។ អក្ខរវិបល្លាស ការបំប្លែងអក្សរ (
ម. ព. វិបល្លាស ផង) ។ អក្ខរសម័យ វិធីប្រើអក្សរ, ការសរសេរឬអានអក្សរ; ការសរសេរកើតឬមើលដាច់ : ចេះអក្ខរសម័យ ។ អក្ខរសម្បត្តិ ការមិនឃ្លៀងឃ្លាតអក្ខរៈ ។ អក្ខរានុក្រម (–រ៉ា-នុ-ក្រំ;
បា. អក្ខរ +
សំ. អនុក្រម;
បា. អក្ខរានុក្កម;
សំ. អក្សរានុក្រម) លំដាប់អក្សរ; អក្សរឬពាក្យដែលរៀបរៀងតាមលំដាប់, វចនានុក្រម ។ អក្ខរាភិធាន ឬ អក្ខរាភិធានសព្ទ (
បា. អក្ខរ + អភិធាន “ឈ្មោះ; ពាក្យ; មេពាក្យ” ឬ
បា. អក្ខរ +
សំ. អភិធាន + ឝព្ទ) មេពាក្យដែលរៀបរៀងតាមលំដាប់អក្សរ (វចនានុក្រម) ។ អក្ខរាវិរុទ្ធ (-វិរុត;
បា. < អក្ខរ “អក្សរ” + អវិរុទ្ធ “មិនខុស, ត្រឹមត្រូវ”) ការសរសេរអក្សរមិនខុស, សិល្បៈនិងរបៀបដែលសរសេរពាក្យពេចន៍ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវក្នុងភាសាណាមួយ ។ល។
២
បា. សំ. (
ន.) (អក្ខរ; អក្សរ) ធម្មជាតអស់សង្ខតធម៌ (ព្រះនិញ្វន) ។ អក្ខរដ្ឋាន ឋាននិញ្វន ។
Chuon Nath
Noun
letter (of the alphabet), consonants and vowels; script, alphabet; writing