It is self-respect by refusing to lower oneself to get involved in useless matters.
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
កាយ
gay
Scratch
Humble yourself
បង
bɑng
Elder
នឹង
nʉ̆ng
Will
ដាក់ខ្លួន
dăg kluŏn
Humble
បើក
baeug
Open
បេះដូង
béh dong
Heart
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
កាយ
gay
Scratch
I will humble myself, open my heart
សូម
som
Please
អូន
'on
Dear
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
កាយ
gay
Scratch
រាម
réam
Prince Rama
ប្រណី
brɑ̆nei
Tolerance
Please be humble.
ពេល
bél
Time
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
សម្តី
sɑ̆mdei
Speech
មិន
mĭn
Not
ជ្រាប
jréab
Permeate
គេ
gé
Them
មិនដែល
mĭn dael
Never
ឱ្យ
aôy
Give
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
When you say something unkind, they never appreciate it.
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
ចូល
jol
Enter
ទ្រនំ
drɔ̆num
Perch/Roost
ភ្នំព្រះសុមេរុ
pnum breăh sŏmeirŏ'
Mount Sumeru
រា
réa
Hesitate
Descending into the valley of Mount Sumerura
ពេល
bél
Time
ខ្ញុំ
knyom
I/Me/My
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
សម្តី
sɑ̆mdei
Speech
មិន
mĭn
Not
ជ្រាប
jréab
Permeate
គេ
gé
Them
មិនដែល
mĭn dael
Never
ឱ្យ
aôy
Give
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
គេ
gé
Them
ថា
ta
That/Say
ខ្ញុំ
knyom
I/Me/My
ឡប់
lɑ̆b
Confounded
When I say something unkind, they never appreciate it. They say I'm a fool.
៥
5
.
សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
seijɑgdei tlai tno
Dignity
គឺជា
gʉ jéa
Was/Is
ការដើរ
garɑdaeu
Beat
ចេញពី
jein bi
Vacate
អ្វីដែល
'wi dael
What
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
ដោយមិនចាំបាច់
daôy mĭn jăm băj
Unrequired
ត្រូវការ
drow ga
Need/Want
ការពន្យល់
garɑbɔnyuŏl
Comment/Explanation
។
5. Dignity is walking away from what diminishes our worth, without the need for explanation.
ពេលខ្លះ
bél klăh
Sometimes
ការ
ga
Job
ប្រឈមមុខនឹង
brɑ̆chɔm mŭk nʉ̆ng
Face
ស្ថានភាព
sĕtan apéab
Situation
ឬ
rœ
Or
មនុស្ស
mɔ̆nŭh
People
ដែល
dael
That
ព្យាយាម
bjéayéam
Endeavor
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
គឺ
gʉ
Is
មិនចាំបាច់
mĭn jăm băj
Needless
ត្រូវការ
drow ga
Need/Want
ការពន្យល់
garɑbɔnyuŏl
Comment/Explanation
ច្រើន
jraeun
Many
ទេ
dé
No
។
Sometimes, confronting situations or people who try to belittle our worth doesn't require much explanation.
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
ក្តី
gdei
Case
ស្រលាញ់
srɑ̆lăn
Love
អូន
'on
Dear
ដែល
dael
That
ខំ
kɑm
Try Hard
ស្មោះចំពោះ
smaôh jɑmbŏăh
Loyal/Sincere
បង
bɑng
Elder
បើ
baeu
If
នៅតែ
nŏu dae
Remain
ខ្លាំង
klăng
Strong
ចង់
jɑ̆ng
To Want
ផ្តាច់
pdăj
Detach
ចំណង
jɑmnɑng
Bond
ទៅចុះ
dŏu jŏh
Go
ណា
na
Where
បង
bɑng
Elder
តែ
dae
But
កុំ
gom
Don’t
ស្តាយក្រោយ
sday graôy
Repentful
Lower your love, you who try to be loyal to you, if you are still strong, want to break the bond, but do not regret it
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
ក្តី
gdei
Case
ស្រលាញ់
srɑ̆lăn
Love
អូន
'on
Dear
ដែល
dael
That
ខំ
kɑm
Try Hard
ស្មោះចំពោះ
smaôh jɑmbŏăh
Loyal/Sincere
បង
bɑng
Elder
បើ
baeu
If
នៅតែ
nŏu dae
Remain
ខ្លាំង
klăng
Strong
ចង់
jɑ̆ng
To Want
ផ្តាច់
pdăj
Detach
ចំណង
jɑmnɑng
Bond
ទៅចុះ
dŏu jŏh
Go
ណា
na
Where
បង
bɑng
Elder
តែ
dae
But
កុំ
gom
Don’t
ស្តាយក្រោយ
sday graôy
Repentful
Lower your love for me, who strives to be loyal to you, if you are still strong, want to break the bond, but do not regret it later
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
ក្តី
gdei
Case
ស្រលាញ់
srɑ̆lăn
Love
អូន
'on
Dear
ដែល
dael
That
ខំ
kɑm
Try Hard
ស្មោះចំពោះ
smaôh jɑmbŏăh
Loyal/Sincere
បង
bɑng
Elder
បើ
baeu
If
នៅតែ
nŏu dae
Remain
ខ្លាំង
klăng
Strong
ចង់
jɑ̆ng
To Want
ផ្តាច់
pdăj
Detach
ចំណង
jɑmnɑng
Bond
ទៅចុះ
dŏu jŏh
Go
ណា
na
Where
បង
bɑng
Elder
តែ
dae
But
កុំ
gom
Don’t
ស្តាយក្រោយ
sday graôy
Repentful
Lower your love for me, who strives to be loyal to you, if you are still strong, want to break the bond, but do not regret it later
១
1
២
2
.
ភាព
péab
State
ឯកោ
êgaô
Lonely
អាច
'aj
Can
ជា
jéa
Is
ការឈឺចាប់
ga chʉ jăb
Affliction
តែ
dae
But
វា
véa
It/Them
ប្រសើរ
brɑ̆saeu
Improve
ជាជាង
jéa jéang
Instead Of
ការរស់នៅ
ga ruŏh nŏu
Habitation/Living
ជាមួយ
jéa muŏy
With
មនុស្ស
mɔ̆nŭh
People
ដែល
dael
That
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
seijɑgdei tlai tno
Dignity
របស់យើង
rɔ̆bɑ̆h yeung
Ours
។
12. Loneliness can be painful, but it's better than living with people who belittle our dignity.
មនុស្ស
mɔ̆nŭh
People
ដែលមាន
dael méan
That Has
អំនួត
'ɑmnuŏd
Pride
តែងតែ
daeng dae
Always
ចង់
jɑ̆ng
To Want
លើកខ្លួន
leug kluŏn
Lift up
ឯង
êng
You
ឱ្យ
aôy
Give
ខ្ពស់ជាង
kbuŏh jéang
Higher
អ្នកដទៃ
neăg dɑ̆dey
Others
ចូលចិត្ត
jol jĕd
Like
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
តម្លៃ
dɑ̆mlai
Value/Price
គេ
gé
Them
ហើយ
haeuy
Finished
ទាមទារ
déam déa
Require
ការសរសើរ
garɑsɑrɑsaeu
Accolade/Admiration
ពី
bi
Of/From
ខាងក្រៅ
kang grau
Outside
។
People who are proud always want to elevate themselves above others, like to put others down, and demand praise from outsiders.
រលត់
rɔ̆lɔ̆d
Fade Away
ចម្រៀង
jɑ̆mriĕng
Song
ចន្ទ
jɑn
Moon
ឆៀង
chiĕng
Skew
បន្ទាប
bɑ̆ndéab
Downgrade/Abase
ព្រលឹង
brɔ̆lʉ̆ng
Soul/Intellect
សៀមរាប
siĕm réab
Siem Reap
ក្រោកឡើង
graôg laeung
Get Up
ស្តាប់
sdăb
Listen
បង
bɑng
Elder
ស្អែក
s'aeg
Tomorrow
បែក
baeg
Break
ម៉ុម
mŏm
Dear
ហើយ
haeuy
Finished
កែវ
gaew
Glass
អើយ
'aeuy
Particle Indicating Affection
ចាំ
jăm
Wait
ចង
jɑng
Attach
បណ្តាំ
bɑ̆ndăm
Recommendation
ស្នេហ៍ស្នង
snei snɑng
Madly in Love
មុន
mŭn
Previously
អរុណ
'ɑ̆rŭn
Sunrise
រះ
reăh
Shine
The song of the moon is fading, the soul of Siem Reap wakes up to listen to you. Tomorrow, the moon will break and the glass will be broken, and I will remember to tie it, and I will pray for love before dawn.