បា.; សំ(
ន.) (រាសិ; រាឝិ) គំនរ, ពំនូក : ពួក, កង; ប្រជុំ ។ មាត្រារង្វាស់ចម្ងាយល្វែងផ្ទៃមេឃ ដែលជាផ្លូវចរនៃព្រះអាទិត្យព្រះចន្ទ្រ; តាមហោរាសាស្ត្រថា ល្វែងមួយៗមានចម្ងាយ៣០អង្សា ហៅថា មួយរាសី សម្រាប់សុរិយគតិ, មាន ១២ គឺ ១- មេសៈ ឬ មេសរាសី “ រាសីចៀមឬពពែ” (
បារ. អាវ្រិល ឬ អាវរិល Avril រាសីទី ៤) មាន៣០ ថ្ងៃ; ២- ឧសភៈ ឬ ឧសភរាសី “–គោឈ្មោល” (
បារ. ម៉េ Mai – ទី ៥) មាន ៣១ ថ្ងៃ; ៣- មិថុនៈ ឬ មិថុនរាសី “–គូបុរសនិងស្ត្រី” (
បារ. ហ្ស៊ូវ៉ាំង ឬ យូវាំង Juin –ទី៦) មាន៣០ថ្ងៃ; ៤- កក្កដៈ ឬ កក្កដរាសី “–ក្តាម” (
បារ. ហ៊្សុយ្យេត៍ ឬ ស៊ូយេត Juillet –ទី៧) ” មាន៣១ថ្ងៃ; ៥- សីហៈ ឬ សីហរាសី “–សីហៈ” (
បារ. អាអ៊ូត៍ ឬ អាអ៊ូត AoÛt –ទី ៨) មាន ៣១ ថ្ងៃ; ៦- កញ្ញា ឬ កញ្ញារាសី “–ស្រីក្រមុំ” (
បារ. សេបតមប្រិ៍ Septembre –ទី ៩) មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៧- តុលា ឬ តុលារាសី “–ជញ្ជីង” (
បារ. ឲកតូប្រិ៍ Octobre –ទី ១០) មាន ៣១ ថ្ងៃ; ៨- វិច្ឆិកៈ ឬ វិច្ឆិករាសី “–ខ្ទួយ” (
បារ. ណូវ៉មប្រិ៍ ឬ ណោវ៉មប្រិ៍ Novembre –ទី ១១) មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៩- ធនុ ឬ ធនុរាសី “–ធ្នូ” (
បារ. ដេសមប្រិ៍ Décembre –ទី ១២) មាន ៣១ ថ្ងៃ; ១០- មករៈ ឬ មកររាសី “–មករ” (
បារ. ស៊្សង់វិយេរ ឬ យ៉ាំងវិយេរ Janvier –ទី១) មាន ៣១ ថ្ងៃ; ១១- កុម្ភៈ ឬ កុម្ភរាសី “–ក្អម” (
បារ. ហ្វេវ្រិយេរ ឬ ហ្វេវរិយេរ Février –ទី២) មាន២៨ ឬ ចួនកាលមាន ២៩ថ្ងៃ; ១២- មីនៈ ឬ មីនរាសី “–ត្រី” (
បារ. ម៉ារ្ស Mars –ទី ៣) មាន៣១ថ្ងៃ; ជាមួយឆ្នាំនៃសុរិយគតិមាន ៣៦៥ ថ្ងៃ ឬចួនកាលមាន ៣៦៦ ថ្ងៃ ។ មាត្រារង្វាស់នៃចន្ទគតិមិនមានកំណត់អង្សាទេ ហៅថា ឫក្ស ឬ នក្សត្រឫក្ស, មាន ១២ គឺ ១- មិគសិរ ឬមិគសិរឫក្ស “ឫក្សក្តាន់” មាន ២៩ ថ្ងៃ; ២- បុស្ស ឬ បុស្សឫក្ស “–ក្តាម” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៣- មាឃ ឬ មាឃឫក្ស “–ស្វាព្រាហ្មណ៍” មាន ២៩ ថ្ងៃ; ៤- ផគ្គុណ ឬ ផល្គុនឫក្ស “–គោ” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៥- ចេត្រ ឬ ចិត្រឫក្ស “–ខ្លា” មាន ២៩ ថ្ងៃ; ៦- ពិសាខ ឬ វិសាខឫក្ស “–ក្របី” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៧- ជេស្ឋ ឬ ជេដ្ឋឫក្ស “–ពពែ” មាន ២៩ ថ្ងៃ ឬចួនកាលមាន ៣០ ថ្ងៃ; ៨- អាសាឍ ឬ អាសាឡ្ហឫក្ស “–សីហៈ” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ៩- ស្រាពណ៍ ឬ ស្រាវណឫក្ស, សាវណឫក្ស “–ផ្កាយឈើ” មាន២៩ ថ្ងៃ; ១០- ភទ្របទ ឬ ភទ្របទាឫក្ស “–រមាស” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ១១- អស្សុជ ឬ អស្សយុជឫក្ស “–សេះ” មាន ២៩ ថ្ងៃ; ១២- កត្តិក ឬ កត្តិកឫក្ស “–កូនមាន់” មាន ៣០ ថ្ងៃ; ជាមួយឆ្នាំនៃចន្ទគតិ មាន ៣៥៤ ថ្ងៃ, ឆ្នាំដែលមានចន្រ្ទាធិមាស (អធិកវារៈ) មាន ៣៥៥ ថ្ងៃ, ឆ្នាំដែលមានអធិកមាស មាន ៣៨៤ ថ្ងៃ (
ម. ព. រតូវ ឬ រដូវ និង មាស
ន. ១ និង រាសិចក្រ ផង) ។ លើករាសី តាំងប្រសិទ្ធីតាមក្បួនតម្រាសូត្ររំលើករាសីដែលអាប់ឲ្យត្រឡប់រុងរឿងឡើង ។ ខ្មែរប្រើពាក្យ រាសី នេះសំដៅសេចក្ដីថា “លំអ; មានលំអ, ស្រស់បស់សមរម្យ; ចម្រើន” ផងក៏បាន (ចំពោះតែមនុស្សឬសត្វ) : មនុស្សមានរាសី, កំពុងឡើងរាសី, អាប់រាសី, ចុះរាសី ។ល។
Chuon Nath
Noun
sign of the zodiac (According to the solar calendar there are 12 រាសី : 1. មេសៈ or មេសរាសី April; 2. ឧសភៈ or ឧសភរាសី May; 3. មិថុនៈ or មិថុនរាសី June; 4. កក្កដៈ or កក្កដរាសី July; 5. សីហៈ or សីហរាសី August; 6. កញ្ញា or កញ្ញារាសី September; 7. តុលា or តុលារាសី October; 8. ៨. វិច្ឆិកៈ or វិច្ឆិករាសី November; 9. ធ្នូ or ធនុរាសី December; 10. មករៈ or មកររាសី January; 11. កុម្ភៈ or កុម្ភរាសី February; 12. មីនៈ or មីនរាសី March)
