វិនិច្ឆយ

1a n attentive and detailed analysis, observing and seeking for truth, getting rid of all suspicion, judging (law), pronouncing sentence (law), examining. 1b p to judge, sentence.

បា. សំ. (ន.) (វិនិឆ្ឆយ; វិនិឝ្ចយ) ការពិចារណាដោយល្អិត, ការពិនិត្យមើលឲ្យឃើញពិត; ដំណើរកាត់សង្ស័យ, ការរម្លីងសេចក្ដីឲ្យអស់សង្ស័យ; ការជំនុំជម្រះសេចក្ដី, ការកាត់សេចក្ដី ។ ខ្មែរច្រើនប្រើជា កិ. “ជំនុំជម្រះអធិករណ៍, ជម្រះក្តី, កាត់ក្តី” : ចៅក្រមវិនិច្ឆ័យសេចក្ដីតាមមាត្រាច្បាប់ ។ វិនិច្ឆយដ្ឋាន; វិនិច្ឆយសភា ឬ–សាលា សាលាជម្រះក្តី, សាលាជំនុំក្តី ។ វិនិច្ឆយធម៌ ធម៌សម្រាប់វិនិច្ឆ័យ, ច្បាប់សម្រាប់ជំនុំជម្រះកាត់ក្តី ។ វិនិច្ឆយមហាមាត្យ (–ម៉ាត; បា. វិនិច្ឆយ + មហា + អមត្ត > វិនិច្ឆយមហាមត្ត; សំ. វិនិឝ្ចយ + មហត៑ + អមាត្យ) អមាត្យធំអ្នកសម្រេចការជំនុំក្តី, សេនាបតីឬរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនគរបាល ។ វិនិច្ឆយាមាត្យ (–យ៉ាម៉ាត; បា. វិនិច្ឆយ + អមច្ច > វិនិច្ឆយាមច្ច; សំ. វិនិឝ្ចយ + អមាត្យ > វិនិឝ្ចយាមាត្យ) អមាត្យអ្នកជម្រះក្តី (ចៅក្រម) ។ល។