អស្វ

Noun horse.

Noun (literary) horse

សំ. ក្ល. ឬ បា. សំ. (ន.) (អឝ្វ) សេះ ។ អស្វកុដី ឬ អស្សកុដិ រោងសេះ (វេវ. អស្វសាលា ឬ អស្ស–) ។ អស្វកោវិទ ឬ អស្ស– អ្នកដែលស្ទាត់ជំនាញខាងសេះ គឺអ្នកដែលប៉ិនប្រសប់ខាងបង្ហាត់សេះ, ប្រើសេះ, ជិះសេះ ។ អស្វឃោសៈ (សំ. អឝ្វឃោឞ; បា. អស្សឃោស) សម្រែកសេះ ។ នាមបព្វជិតពុទ្ធសាសនិក ១ រូបខាងពួកមហាយាន ជាអ្នកប្រាជ្ញមាននាមល្បីល្បាញក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាប៉ែកខាងលិច (ក្នុងបុរាណសម័យ) បានតែងគម្ពីរពុទ្ធសាសនាជាភាសាសំស្រ្កឹតច្រើនគម្ពីរមានគម្ពីរ ពុទ្ធចរិត ជាដើម ... ។ អស្វជពន៍, អស្ស– (–ជប់) ឬ អស្វជវ័ន, អស្ស– ល្បឿនសេះ ។ អស្វតរ ឬ អស្ស– (–ដរ) សេះល្អ; សេះលឿន ។ អស្វទូត ឬ អស្ស– អ្នកជិះសេះនាំសំបុត្រឬនាំដំណឹងទៅមក ។ អស្វធន ឬ អស្ស– សេះជាទ្រព្យ; អ្នកដែលមានសេះជាទ្រព្យ គឺអ្នកដែលមានសេះជារបរ ។ អស្វនាយ អ្នកបរសេះ ។ អស្វបតី ឬ អស្ស– (–ប៉ៈដី) ម្ចាស់សេះ; អ្នកត្រួតត្រាខាងការរក្សាសេះ (នៃព្រះរាជាជាដើម) ។ អស្វបាល ឬ អស្ស– អ្នករក្សាសេះ; គង្វាលសេះ ។ អស្វបោសក ឬ អស្ស– (–ប៉ោសៈកៈ ឬ –ប៉ោសក់) អ្នកចិញ្ចឹមសេះ (បើស្ត្រីជា –បោសិកា) ។ អស្វពាណិជ ឬ អស្ស– (–និច) ឈ្មួញសេះ ។ អស្វពាណិជ្ជ, –ពាណិជ្យ ឬ អស្ស– (–និច) ជំនួញសេះ ។ អស្វពាហ៍ ឬ អស្ស– ពាហនៈសេះ ឬសេះជាពាហនៈ (ខ្មែរប្រើក្លាយជា អស្សុពាហ៍ ក៏មាន, គួរលើកលែងប្រើ) ។ អស្វពេទ្យ ឬ អស្ស– (សំ. អឝ្វវៃទ្យ; បា. អស្សវេជ្ជ) ពេទ្យព្យាបាលសេះ, ពេទ្យសេះ (ហៅដោយរួបរួមថា បសុពេទ្យ “ពេទ្យព្យាបាលសត្វចិញ្ចឹម ឬពេទ្យសត្វ” ក៏បាន) ។ អស្វភារៈ ឬ អស្ស– អ្វីៗជាគ្រឿងធ្ងន់ដែលដឹកនាំទៅមកដោយខ្នងសេះ ។ អស្វមេធ ឬ អស្ស– ឈ្មោះពិធីមហាយញ្ញមួយយ៉ាងគេលែងសេះសមួយឲ្យចេញដើរទៅ, មានព្យុហយាត្រាតាមទៅជាមួយផង សំដៅទៅត្រង់ប្រទេសឬក្រុងដែលគេត្រូវការយកជាចំណុះ ..., ចេញទៅពេញមួយឆ្នាំតាមកាលកំណត់នៃយញ្ញពិធីនោះ ..., លុះដល់ត្រឡប់មកវិញ (ក្នុងខែថ្ងៃត្រូវនឹងខែថ្ងៃ កាលដែលចេញទៅ) គេពិឃាតសេះសនោះធ្វើបូជាយញ្ញ (ជាព្រះរាជពិធីប្រកាសមហាតេជានុភាព យកប្រទេសឯទៀតៗជាចំណុះ នៃព្រះរាជាក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាសម័យបុរាណ ដែលប្រតិបត្តិជឿកាន់តាមលទ្ធិព្រាហ្មណ៍, មានតំណាលតែក្នុងរឿងរ៉ាវពីព្រេងនាយ) ។ អស្វយាត្រ ឬ អស្ស– យាត្រាដោយសេះ; ដំណើរទៅដោយសេះ ។ អស្វយាន ឬ អស្ស– យានសេះ ។ អស្វយុគ ឬ អស្ស– សេះមួយគូឬសេះមួយនឹម ។ អស្វយុទ្ធ ឬ អស្ស– ការប្រយុទ្ធគ្នានៃសេះនិងសេះ (សេះប្រខាំគ្នា) ; ការច្បាំងគ្នាដោយកងទ័ពសេះ, ចម្បាំងទ័ពសេះ។ អស្វរ័ត្ន ឬអស្សរ័តន៍ សេះរ័ត្ន (សេះកែវ សម្រាប់ព្រះរាជាចក្រពត្តិ) ។ អស្វរថ ឬ អស្ស– រថទឹមសេះ (រទេះសេះ) ។ អស្វរាជ ឬ អស្ស– ស្តេចសេះគឺសេះដែលមានអានុភាពជាងអស់សេះ ឬសេះព្រះទីន័ងនៃព្រះរាជា, សេះមង្គល ។ អស្វឫទ្ធិ, អស្ស– ឬ អស្វរឹទ្ធិ, អស្ស– ឫទ្ធិនៃសេះ ។ ពាក្យនេះខ្មែរសន្មតប្រើតាមសម័យនិយមហៅគ្រឿងឥស្សរិយាភរណៈ ឬគ្រឿងឥស្សរិយ យសដែលបារាំងសែសហៅ សឺវ៉ាលីយេរ (Chevalier) : គ្រឿង ឥស្សរិយយសអស្សឫទ្ធិ ឬ មេដាយអស្សឫទ្ធិ (ហៅ ឥស្សរិ-យាភរណៈអស្សឫទ្ធិ ក៏បាន) ។ អស្វសាទិន (សំ. អឝ្វសាទិន៑) ទាហានសេះ; អ្នកជិះសេះ ។ អស្វសាលា ឬ អស្ស– (សំ. អឝ្វឝាលា; បា. អស្សសាលា) រោងសេះ (វេវ. អស្វកុដី ឬ អស្សកុដិ) ។ អស្វសាវ (សំ. អឝ្វឝាវ) កូនសេះ ។ អស្វសិល្ប ឬ អស្សសិប្បៈ សិល្បសាស្រ្តខាងសេះ ។ អស្វសូត ឬ អស្ស– សារថី, អ្នកបររថសេះ ។ អស្វាជានេយ្យ ឬ អស្សា– (អ. ថ. –នៃ; សំ. អឝ្វ + អាជា-នេយ; បា. អស្ស + អាជានេយ្យ ឬ អាជានីយ) សេះអាជានេយ្យ (សេះដែលមានល្បឿនលឿនឆាប់ទាន់ចិត្ត ។ អស្វានិក, អស្សា– ឬ –នីក (សំ. អឝ្វ, បា. អស្ស + អនីក “កងទ័ព, ក្បួនទ័ព”) កងទ័ពសេះ, ក្បួនទ័ពសេះ (ម. ព. អនីកលក្ខណៈ ផង ។ អស្វារោហៈ, អស្សា– ឬ អស្វារោហ៍, អស្សា– (សំ. អឝ្វ, បា. អស្ស + អារោហ “អ្នកជិះ”) អ្នកជិះសេះ, ជំនិះសេះ ។ល។