១
បា. សំ. (
ន.) (ព្យញ្ជន; វ្យញ្ជន) តួអក្សរដែលសម្រាប់ផ្សំជាមួយនឹងស្រៈ, លុះតែមានស្រៈផ្សំផង ទើបកើតច្បាស់ប្រាកដជាសម្ដីឡើងបាន ។ ព្យញ្ជនៈសម្រាប់ប្រើក្នុងភាសាខ្មែរក្នុងសម័យសព្វថ្ងៃនេះមាន ៣៣ តួ (ស្មើគ្នានឹងព្យញ្ជនៈខាងភាសាបាលីដែរ) គឺ ក ខ គ ឃ ង, ច ឆ ជ ឈ ញ, ដ ឋ ឌ ឍ ណ, ត ថ ទ ធ ន, ប ផ ព ភ ម; យ រ ល វ ស ឡ ំ; កាលពីក្នុងសម័យបុរាណ ខ្មែរប្រើព្យញ្ជនៈ ៣៥ តួ ព្រោះមាន ឝ ឞ ពីរតួនេះផង សម្រាប់ប្រើខាងភាសាសំស្ក្រឹត, រៀងរបៀបត្រង់ចន្លោះ វ និង ស (វ ឝ ឞ ស) , ប៉ុន្តែលើកលែងប្រើយូរហើយ, ត្រង់ពាក្យណាដែលត្រូវប្រើ ឝ ឞ ដូចជា បឝ្ចិម, បឞ្ឋ ជាដើមនោះ ប្រើតែ ស មួយនេះជាជំនួសជា បស្ចិម, ព្រះឱស្ឋ ដូច្នេះវិញ (សរសេរជា ព្យញ្ជន ក៏បាន) ។
២
(
ន.) (ព្យញ្ជន; វ្យញ្ជន) ម្ហូបក្រៅពីសម្លទឹក គឺម្ហូបក្រៀម, ម្ហូបគោក, ម្ហូបខាប់, ឬទឹកត្រី, ទឹកគ្រឿង, អន្លក់ ជាដើម ហៅ ព្យញ្ជនាហារ (ព្យ័ញ-ជៈនាហា) ក៏បាន ។
ម. ព. សូបៈ និង សម្ល ផង ។
បា. ឧត្តរិភង្គ ឈ្មោះម្ហូបគោមួយប្រភេទក្នុង វិ. ពុ. ថាជា ព្យញ្ជនៈ ដែរ ប្រហែលជា ប្រហិត ?
Chuon Nath